Welkom bij ons meldpunt 

WIE ZIJN WIJ? 

Onze belangengroep bestaat uit liefhebbers van het Friese paard. Alle informatie op de website komt voort uit tientallen jaren ervaring van fokkers, oud-fokkers, kenners op hoger niveau en een doctor. Met de jaren werden wij steeds vaker geconfronteerd met gebreken bij veulens en volwassen Friese paarden. De teleurstelling en het verdriet bij de eigenaren heeft ons doen besluiten onderzoek te gaan doen naar de gebreken binnen het Friese ras. 

Onderzoek

Ons onderzoek is gestart in de begin jaren dertig. Wij plaatsen de stukken uit ons onderzoek onder het kopje ONDERZOEK. Deze documenten worden binnenkort aangevuld.

Graag nodigen wij u uit onderstaande informatie door te nemen zodat wij het doel van ons meldpunt aan u kunnen uitleggen.

WAAR ZOUDEN WIJ ALS FOKKER REKENING MEE MOETEN HOUDEN?  

Fokken betekent het vermeerderen van dieren, waarbij de mens bepaalt welke dieren zich mogen voortplanten. Hiermee probeert de mens bepaalde gewenste eigenschappen of kenmerken bij het dier door te geven aan de nakomelingen. Wanneer je dat generaties lang systematisch doet, beantwoorden de nakomelingen steeds beter aan de wensen van de mens.  Fokken levert dus voordeel op voor mensen. Maar fokken is vaak niet voordelig voor dieren. Omdat het dier bijvoorbeeld door vergaande selectie van bepaalde eigenschappen problemen met de gezondheid krijgt. Dan komt het welzijn van het dier in de knel. De fokkerij kan echter ook ingezet worden om juist het dierenwelzijn te verbeteren, bijvoorbeeld door te fokken met dieren met een betere gezondheid. In een duurzame fokkerij wordt op een evenwichtige manier rekening gehouden met zowel de belangen van mensen als de belangen van dieren.

Belangen van dieren zijn: 

• behoud van eigenwaarde (waarde van het dier buiten de waarde die het heeft voor de mens) 

• welzijn en gezondheid: behoud van vitaliteit (levenskracht) en lichamelijke gezondheid 

Belangen van dieren en mensen zijn: 

• behoud van soorteigen gedrag

• behoud van geestelijke gezondheid

• behoud van genetische diversiteit (tussen en binnen soorten)

WAAR WRINGT DE SCHOEN?  

Populatie

De Koninklijke Vereniging "Het Friesch Paarden-Stamboek" (KFPS) beheert de belangen van ons Friese paard. Het KFPS voert een fokprogramma om de unieke eigenschappen van het Friese paard te behouden en nog verder te verfijnen. De populatie bestaat inmiddels uit 70.000 geregistreerde Friese paarden wat natuurlijk prachtig is voor de liefhebbers. Zoals bij u bekend waren er in 1913 nog slechts drie stamboekhengsten voor de fokkerij beschikbaar en in de jaren zestig stonden er nog maar zo'n 500 merries ingeschreven in de registers van het stamboek. 

Verwantschap

Paarden die één of meerdere gemeenschappelijke voorouders hebben zijn verwant, ze zijn familie van elkaar. Hoe meer gemeenschappelijke voorouders, hoe groter de verwantschap. De mate van verwantschap wordt uitgedrukt in een verwantschapsgraad. Als verwante paarden met elkaar gepaard worden ontstaat een nakomeling die is ingeteeld. De mate van inteelt hangt af van de verwantschap van de ouders en wordt uitgedrukt in een inteeltcoëfficiënt. Bij inteelt neemt de heterozygotie af. De kans op optreden van erfelijke afwijkingen of ziekten neemt dan toe. Ook is de gevoeligheid voor ziekten groter, is de weerstand verminderd en neemt de vruchtbaarheid af.

Feit

Feit is dat de inteelt binnen de populatie van Friese paarden in de afgelopen decennia te sterk is toegenomen. En daar ligt dus de oorzaak voor de toename van de erfelijke gebreken bij onze Friese paarden. Deze erfelijke gebreken zijn dwerggroei, waterhoofd, slokdarmverlamming, aortaruptuur, staart en manen eczeem en oogaandoeningen. Onder het kopje UITLEG GEBREKEN geven wij de voorkomende erfelijke gebreken weer. 

 BELEID VAN HET KFPS

Europa

Het beleid van het KFPS is om drager hengsten niet uit te sluiten voor de dekdienst, Zij gaat ervan uit dat de fokkers en hengstenhouders in Europa verstandig gebruik maken van de DNA-testen waterhoofd gen en dwerggroei gen om de mogelijkheid op risicoparingen te voorkomen. Een risicoparing betekent dat een merrie die drager is gepaard wordt met een hengst die drager is van dezelfde aandoening. Een risicoparing leidt in een kwart van de gevallen tot een afwijkend veulen. De helft van de veulens zullen drager zijn van dezelfde aandoening. 

Buiten Europa

Het beleid van het KFPS in niet Europese landen is tegengesteld. Veulenboekhengsten met een dekvergunning in niet Europese landen dienen namelijk geen drager te zijn van de genetische afwijkingen dwerggroei en/of waterhoofd. Dit dient door middel van een DNA-test uitgesloten te worden. 

DOELSTELLING VAN ONS MELDPUNT 

29 versus 80

Het KFPS vermeldt op de website een lijst met de status dragerschap aangeboren aandoeningen KFPS-hengsten. Op de KFPS lijst staan op dit moment 29 dekhengsten vermeld welke drager zijn van het dwerggroei gen en/of waterhoofd gen. Helaas moeten wij constateren dat deze lijst lang niet volledig is. Wij hebben dankzij jarenlange bestudering van de bloedlijnen een volledige lijst van drager hengsten opgesteld. Deze lijst bestaat totaal uit circa 80 dekhengsten welke drager zijn van het dwerggroei gen en/of waterhoofd gen. Deze lijst hebben wij gepubliceerd onder het kopje VOLLEDIGE LIJST DRAGERSCHAP AANGEBOREN AANDOENINGEN KFPS-HENGSTEN. Ons eerste doel van deze website is om u als liefhebber en fokker van Friese paarden inzage te geven hoeveel dragers er waren in het verleden en dragers zijn in het heden. De dragers uit het verleden hebben honderden merries voorgebracht waar, volgens de genetica, de helft drager is van het dwerggroei gen en/of waterhoofd gen. Wij moeten als fokker dus bewust zijn van de risico's en onze merries laten testen voordat ze gedekt worden. Wij vragen u vriendelijk deze website en de volledige lijst van drager hengsten te verspreiden via uw bevriende fokkers. Ons advies is om zelf te onderzoeken en het goede te behouden.

NALEVING VAN DE WET?

De vele gezondheidsproblemen bij rasdieren hebben in 2014 geresulteerd in vernieuwde wetgeving. Sinds 1 juli 2014 is artikel 3.4, het Besluit houders van dieren, als onderdeel van de Wet dieren in werking getreden. Deze wet verbiedt het fokken op een wijze waarop de gezondheid en het welzijn van het ouderdier of de nakomelingen wordt benadeeld. Het Besluit houders van dieren eist dat fokkers voor zover mogelijk voorkomen dat ernstige erfelijke aandoeningen worden doorgegeven aan of kunnen ontstaan bij nakomelingen. De vraag is of het fokbeleid van het KFPS in strijd met artikel 3.4.

Om het Friese ras gezonder te maken zal het fokbeleid van het KFPS een ommekeer moeten maken om ernstige erfelijke aandoeningen bij nakomelingen te voorkomen. Voor meer informatie omtrent deze wetgeving verwijzen wij u naar het kopje WETGEVING.  

                    KUNNEN WIJ OP UW HULP REKENEN?   

Voor ons tweede doel hebben wij uw hulp nodig. Wij doen een onderzoek hoeveel veulens er de afgelopen 10 jaar zijn geboren met een genetische afwijking en bij hoeveel paarden de afgelopen 10 jaar een genetische afwijking is ontdekt. Wij willen in kaart brengen of er een toename of afname is van deze afwijkingen. Op onze website onder het kopje "contactformulier" kunt u een melding van uw afwijkende veulen of paard met een genetisch aandoening aan ons doorgeven. Natuurlijk zullen wij de privacy van uw melding waarborgen. Wij gaan statistieken bijhouden en deze kunt u volgen via het kopje "update meldingen". Hier worden zoals eerder aangegeven vanzelfsprekend geen namen van eigenaren en/of fokkers vermeld. Mocht blijken dat er een toename is van veulens en paarden met een genetische afwijking, dan zullen wij ons beraden dit bij de verantwoordelijke instantie voor te leggen.

Helpt u mee aan een gezonde toekomst voor het Fries paard? Bent u een liefhebber van ons mooie ras? Maak dan melding via het contactformulier!!